-
1 место
yer* * *с1) врз yerме́сто и вре́мя — zaman ve mekan
ме́сто происше́ствия — olay yeri
ме́сто рожде́ния — doğum yeri; doğduğu yer ( графа анкеты)
отвести́ ме́сто для строи́тельства — inşaat için yer ayırmak
в гости́нице мест не́ было — otelde boş yer yoktu
кого́ назна́чили на э́то ме́сто? — bu yere kim atandı?
зал на ты́сячу мест — bin kişilik salon
я́сли на сто мест — yüz kapasiteli kreş
получи́ть де́сять мест в парла́менте — parlamentoda on üyelik / temsilcilik kazanmak; on milletvekili çıkarmak
ме́ста́ здесь все равни́нные — buralar hep düzlük
истори́ческие ме́ста́ — tarihsel yerler
в на́ших ме́ста́х — bizim memlekette
2) (отрывок книги и т. п.) parça; yer; pasaj3) (места́) мн. ( периферия) taşra örgütleriделега́ты с мест — taşra delegeleri
4) (занимаемое кем-л. положение) yer; mevki; sıra; dereceзаня́ть пе́рвое ме́сто — спорт. birinci gelmek / olmak; birinciliği almak / kazanmak
они́ раздели́ли пе́рвые два ме́ста — спорт. ilk iki sırayı / dereceyi paylaştılar
5) ( отдельный предмет багажа) parçaско́лько у вас мест? — eşyanız kaç parça?
••де́тское ме́сто — анат. etene
твоё ме́сто в теа́тре — senin yerin tiyatro
здесь не ме́сто для игры́ — burası oynamanın yeri değil
нашёл ме́сто игра́ть! — tam da bulmuşsun oynayacak yeri!
к ме́сту сказа́ть — yerinde söylemek
расста́вь кни́ги по ме́ста́м — kitapları yerli yerine koy
(все) по ме́ста́м! — herkes (yerli) yerine!
стой, ни с ме́ста! — dur, davranma!
дела́ ни с ме́ста — işler yerinde sayıp duruyor
знать своё ме́сто — haddini bilmek
поста́вить кого-л. на (своё) ме́сто — birine haddini bildirmek
будь я на ва́шем ме́сте... — ben sizin yerinizde olsam / olsaydım...
не находи́ть себе́ ме́ста — dokuz doğurmak
э́тому не должно́ быть ме́ста — buna yer verilemez
еди́нство вре́мени и ме́ста — zaman mekan birliği
-
2 взад
разг.ходи́ть взад и вперёд — bir aşağı yukarı bir dolaşmak
-
3 двигаться
hareket etmek,devinmek; ilerlemek,yürümek; oynamak,kımıldamak* * *1) hareket etmek, devinmek, hareket halinde olmak / bulunmak; yürümek; ilerlemek ( вперёд)су́дно дви́галось ме́дленно — gemi yavaş yol alıyordu / ilerliyordu
е́сли дви́гаться с тако́й ско́ростью... — bu hızla yürünse / seyredilse...
наконе́ц дви́нулась и э́та диви́зия — nihayet bu tümen de harekete geçti
2) в соч.вре́мя дви́жется вперёд — vakit ilerliyor
э́то де́ло совсе́м не дви́жется — bu iş yerinde sayıp duruyor
3) oynamak, kımıldamakне дви́нуться с ме́ста — yerinden kımıldamamak
стре́лка не дви́жется — ibre oynamıyor
••дви́гаться по слу́жбе — ilerlemek, terfi etmek
-
4 замерзание
donma* * *с••то́чка замерза́ния — donma noktası
дела́ на то́чке замерза́ния — işler yerinde sayıp duruyor
-
5 туда
oraya,oralara* * *oraya; oralara (в те места, края)возвраща́йся туда́, отку́да прие́хал — geldiğin yere dön
мы идём не туда́ — yanlış yolu tutmuşuz
••туда́-сюда́ (в разные стороны) — şuraya buraya, sağa sola
биле́т туда́ и обра́тно — gidiş dönüş / geliş bileti
дела́ ни туда́ ни сюда́ — işler yerinde sayıp duruyor
туда́ ему́ и доро́га! — ≈ oh olsun!